Tartışma konusu nedir? Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zafer Kurugöl, NTV akşam haberlerine görüntülü bağlantı ile katılarak yaptığı açıklamada, bazı sağlık ocaklarında ‘yanlışlıkla’ küçük çocuklara Korona Virüsü aşısı yapıldığını ancak 1 aylık bebekte de 6 aylık bebekte de hiçbir yan etki görülmediğini ileri sürdü. Prof. Kurugöl, bunu da ünlü bir tıp dergisinde yayınlayacaklarını söyledi. Prof. Kurugöl’ün bu açıklaması, kamuoyunda infiale sebep oldu. Sağlık Bakanlığı ve Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu, böyle bir yanlışlığın teknik olarak mümkün olmadığını açıkladılar. “Yanlışlık mümkün değil” açıklamaları da, bebeklerin ve çocukların denek olarak kullanıldığı şüphesinin uyanmasına sebep oldu. Sağlık Bakanlığı, Prof. Dr. Zafer Kurugöl hakkında soruşturma başlatıldığını duyurdu. Türk Tabipleri Birliği de yaptığı açıklamada, “Bilim insanlarının elinde veriler olmadan açıklama yapması yalnızca hekim-hasta güven ilişkisine zarar verir. Bu anlamda aklın ve bilimin sorumluluğunda yapılmayan açıklamayla aşılama hususunda güven kaybettiren Dr. Zafer Kurugöl'ü kınıyoruz.” denildi. KURUGÖL’ÜN TEPKİLERE DAİR AÇIKLAMALARI “Yanlış aşı yapan kişi, durumu sağlık müdürlüğüne kendisi bildirmiş” Tepkiler üzerine, Habertürk televizyonunda soruları cevaplayan Prof. Dr. Zafer Kurugöl, 1 aylık bir bebeğe Hepatit B aşısı yerine yanlışlıkla Kovid-19 aşısının Ege Üniversitesi Hastanesinde değil İzmir dışında bir merkezde 1 Temmuz’da yapıldığını, konu hakkında da sağlık müdürlüğü tarafından soruşturma açıldığını, yanlış aşı yapan kişinin bunu gizlemediğini ve sağlık müdürlüğü aracılığı ile haber verdiğini, bebeğin takip için kendilerine getirildiğini söyledi. Aile hekimlerinin de Türkiye’deki sağlık sisteminin bel kemiği olduğunu belirten Kurugöl, aşı konusunda aile hekimlerini karalamaya kimsenin hakkı olmadığını vurguladı. Prof. Kurugöl, NTV yayınında bu vakayı ünlü bir tıp dergisinde yayınlayacaklarını söylediği hatırlatılarak, “Tek bir veri üzerinden bir tıp dergisinde böyle bir makale, böyle bir çalışma yayınlanabilir mi?” sorusunu da şöyle cevapladı: “Tıpta iki tür yayınlar yapılır. Bir, araştırmalar. Yani belirli bir gruba, örneğin hastalık gruplarına, hastaların durumlarını inceleyen, bir aşı verilen ya da aşı yapılan gruplarda çalışmalar yapılır. Bunlar, Etik Kurulu izni alınarak yapılan çalışmalardır. İkincisi de vaka takdimleri vardır. İlginç bir vaka olduğu zaman, tek bir vaka yayınlanır.” Prof. Kurugöl, bebeğin tamamen sağlıklı bir durumda olduğunu da kaydetti. TEPKİLER Sağlık Bakanlığının açıklaması Sağlık Bakanlığı, Prof. Dr. Zafer Kurugöl hakkında soruşturma başlatıldığını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, mevcut aşı güvenliği altyapısının bu tür iddiaları haklı çıkarmasının mümkün olmadığı vurgulandı. Açıklamada, “İddianın kaynağı hakkında Bakanlığımızca soruşturma başlatılmıştır. Bakanlığımız güçlü ve güvenli bir aşı takip sistemine sahiptir. Bakanlık deposundan çıkıştan ilgili kişiye uygulanışına kadar bütün süreç, barkodla dijital olarak takip edilmektedir.” denildi. Açıklamada, Türkiye'nin bu konuda dünyada en güçlü altyapıya ve en tecrübeli sağlık personeline sahip ülkelerin başında geldiği vurgulanarak, şunlar kaydedildi: “Bilhassa birinci basamak sağlık kuruluşlarımız bu hususta titizlikle ve fedakârca yaygın aşılama programlarını başarıyla yürütmüşlerdir. Soğuk zincirin kırılması, sistemde herhangi bir aksama olması, aşamalardan herhangi bir düzeyde hata yapılması hālinde sistem otomatik olarak uyarı vermekte ve gerekli incelemeler yapılarak tedbirler alınmaktadır. İlgililer hakkında soruşturma yapılmaktadır.” İzmir’de hatalı aşı uygulamasına ilişkin sistem uyarısı ve ilgili sağlık personelinin tutanağı üzerine bir soruşturma yürütüldüğüne işaret edilen açıklamada, “Hastanın sağlık durumuyla ilgili olumsuz bir durum yoktur. Yakın takibi devam etmektedir. İlgili öğretim üyesinin maksadını aştığını tahmin ettiğimiz talihsiz açıklamaları üzerine Bakanlığımızca yeni bir soruşturma başlatılmıştır.” ifadeleri kullanıldı. AHEF’İN AÇIKLAMASI Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) 2. Başkanı Dr. Hacı Yusuf Eryazğan, bu konuda yaptığı açıklamada, yanlış aşı iddiasının gerçeği yansıtmadığını belirterek, aşılarda senelerdir barkod sisteminin kullanıldığını, dolayısıyla böyle bir ihtimalin söz konusu bile olamayacağını ileri sürdü. Eryazğan, şunları kaydetti: “Bebeklere yanlışlıkla Kovid-19 aşısı yapılması asla mümkün olabilecek bir şey değil. Sağlık Bakanlığı 10 yıldır aşıları barkod sistemiyle dağıtır. Aşılar bu şekilde taşınır ve aile sağlığı merkezlerine ulaşana kadar her aşamasında en az 6-7 kere barkod okutulur. Aşı uygulanırken de barkod sisteminden düşülmesi gerekir. Eğer elinizdeki aşı ve sistemdeki barkod tutmuyorsa Bakanlıkça derhal bu konuyla ilgili soruşturma açılır. Yani yanlış bir aşının bebeklere uygulanması ihtimali sıfırdır. Kaldı ki İzmir üzerinden de bu iddiayı araştırdık, bu yönde açılmış herhangi bir soruşturma da yok.” “Kimse bu aşıları karıştıramaz” Eryazğan, aile hekimlerinin aşı konusundaki güçlü tecrübesine işaret ederek, “Bizler aile hekimleri olarak 20 yıldır aşı yapıyoruz, bebeklik dönemi aşılarının yüzde 98'i tarafımızca uygulanıyor. Kovid-19 aşıları ilk geldiğinde de Bakanlığımız bizleri davet ederek, aşıların nasıl yapılacağı konusunda eğitim vermemizi istedi. Böyle güçlü bir tecrübemiz de söz konusu. Kaldı ki Kovid-19 aşılarının rengi, şekli, şişeleri bile birbirinden çok farklıdır. Kimse bu aşıları karıştıramaz, zaten barkod sistemiyle de böyle bir şeyin olmasının imkânı yok.” diye konuştu. “Özür bekliyoruz” Söz konusu iddianın aşı farkındalığı konusunda toplumu olumsuz yönde etkilediğini vurgulayan Eryazğan, şunları kaydetti: “Bu iddia tamamen asılsız. Hocamızdan özür bekliyoruz. Başka bir konuyu anlatmak isterken konunun başka bir yöne çevrilmesi sonucu çok talihsiz bir açıklama olmuş. Biz insanları aşıya teşvik etmeye çalışırken toplumu olumsuz etkileyen böyle bir açıklamayla karşılaşmamız çok üzücü. Hocamızın bu açıklamasını düzeltmesini, bizlerden özür dilemesini istiyoruz.” SAADET MİLLETVEKİLİ KARADUMAN’DAN SORU ÖNERGESİ Saadet Partisi Konya Milletvekili Abdulkadir Karaduman, konu hakkında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yazılı olarak cevaplaması talebiyle, TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi. Karaduman, soru önergesinde şunları kaydetti: “Salgın tedbirleri kapsamında ülkemizde 13 Ocak 2021 tarihi itibariyle aşılama çalışmaları başlamış, çeşitli yaş aralıkları zaman içerisinde aşılamaya dahil edilmiştir. Şu an 18 yaş ve üzeri nüfusun aşılandığı ülkemizde gerek salgın süresince açıklanan veriler, gerekse aşılama sonrası yaşanan vaka ve vefat sayılarındaki artış aşıların etkinliği konusunda ciddi endişelere sebep olmaktadır. Ayrıca aşıların çocuklar üzerinde uygulanması tavsiye edilmemektedir. 22 Eylül 2021 tarihinde NTV Akşam Haberleri’nde konuşan Ege Üniversitesi Öğr. Üyesi Prof. Dr. Zafer Kurugöl, sağlık ocaklarında bebeklere ve çocuklara yanlışlıkla koronavirüs aşısı yapıldığını söyledi. Her gün onlarca yan etki bildirimi yapıldığı belirtilen, etkinliği ve yan etki hususunda ciddi endişelerin olduğu bu aşıların ailelerinin rızası alınmadan bebek ve çocuklara yapılmış olması çocukların denek olarak kullanıldığı şüphesine neden olmuştur. Bu bağlamda; 1. 0-1 yaş ve 2-12 yaş aralığında koronavirus aşısı uygulanan çocuk sayısı kaçtır? 2. Aşıların karıştırılması mümkün müdür? Bu aşılama karışıklık sonucu yapıldıysa, nasıl tespit edilmiştir? 3. Aşıların karıştırılması sonucu koronavirus aşısı uygulanan çocuk sayısı kaçtır? 4. Aşılanı karıştırdığı tespit edilen personelle ilgili herhangi bir idari ve adli işlem yapılmış mıdır? 5. Ülkemizde koronavirüs aşılarıyla ilgili bebek ve çocuklar üzerinde bir deneme süreci yürütülmekte midir? 6. İfade edilen süreç nasıl akademik bir yayına dönüştürülmüş, nasıl bir çalışma yürütülmüştür?” KAMUOYUNDA ŞÜPHE UYANDIRAN VERİLER Prof. Dr. Zafer Kurugöl’ün “yanlış aşı” açıklamasının “çocuklar denek olarak mı kullanılıyor?” şüphesine sebep olmasının sebeplerinden birisi, Kurugöl’ün 20 Ocak 2021 tarihinde twitter sayfasında Osman Müftüoğlu’na yazdığı şu twitter mesajı oldu: “Çocuk çalışması da tarafımızdan yakında başlayacak” “Osman Bey iyi yayınlar. Tek doz çalışması Rus Sputnik’in aşısı dışında ondan çok önde olan Johson Johnson’un aşısı var. Tek doz aşının faz 2 sonucu çok iyi. Faz 3 çalışması devam ediyor. Çocuk çalışması da ülkemizde tarafımızdan yakında başlayacak.” Kurugöl, Pfizer Yarışma Kurulu Üyesi Sosyal Medyada, Prof. Dr. Zafer Kurugöl’ün Pfizer Bilimsel Araştırma Yarışması Bilimsel Kurulu Üyesi olması da bir şüphe unsuru olarak yayınlandı. Prof. Dr. Bengi Başer’in paylaşımı Prof. Dr. Bengi Başer’in 17 Mart 2021’de twitter sayfasında marketwatch.com’un haberini alıntılayarak paylaştığı “Moderna aşısının çocuklar üzerindeki etkisini görmek amaçlı KidCOVE çalışması başladı. 6 ay-12 yaş arası 6.720 çocuk 28 gün arayla aşılanacak.” şeklindeki mesajı da, bu konu sebebiyle bir şüphe unsuru olarak sosyal medyada yeniden gündeme geldi.