TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında, Ticaret Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçesi ve kesin hesabının görüşmeleri için toplandı. Komisyon'da Ticaret Bakanlığı'nın yanı sıra Helal Akreditasyon Kurumu ile Rekabet Kurumunun bütçe, kesin hesap ve Sayıştay raporları ele alınacak.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Bakanlığının 2026 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı. Bolat, 2025 yılının küresel ticarette belirsizliklerin yeniden tırmandığı ve korumacılığın belirgin biçimde güç kazandığı bir dönem olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Küresel Ticaret Politikası Belirsizlik Endeksi Ekim 2024’teki 148 seviyesinden, Nisan 2025’te ortalama 151 ile tarihi yüksek seviyelerine çıkmıştır. Her ne kadar Ekim ayı itibarıyla endeks 418 seviyesine gerilemiş olsa da belirsizliklerin küresel ticaret üzerinde etkisini sürdürdüğü değerlendirilmektedir. Belirsizlikteki bu artış küresel ekonomi ve ticarette zayıf bir performansa yol açmaktadır. Nitekim IMF’nin son tahminlerinde, 2025 yılı küresel ekonomik büyümesi yüzde 3,2 olarak belirlenmiş ve bu oran tarihsel ortalamanın altında kalarak büyüme hızındaki zayıf seyrin devam edeceğine işaret etmiştir."
"2024 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 3,3 büyümüştür"
Bolat, şunları kaydetti:
"Küresel ekonomideki zayıf görünüme rağmen Türkiye ekonomisinde üretim, istihdam ve ihracat artışları devam etmiştir. 2024 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 3,3 oranında büyümüştür. Söz konusu büyümeye net mal ve hizmet ihracatının katkısı 1,0 yüzde puan olmuştur. 2025 yılı ilk çeyreğinde yüzde 2,3 olarak gerçekleşen büyüme hızımız, yılın ikinci çeyreğinde ivmelenerek yüzde 4,8 oranında gerçekleşmiştir. Ekonomimiz, son 20 çeyrektir üst üste büyümeye devam etmiştir.
2002 yılında 238,7 milyar dolarolan Gayri Safi Yurt İçi Hasılamız (GSYH), 2024 yılında 1 trilyon 358 milyar dolara yükselmiştir. 2025 yılı ikinci çeyreği itibarıyla ise yıllıklandırılmış olarak 1 trilyon 474 milyar dolara ulaşarak rekorunu tazelemiştir. Kişi başı GSYH 2024 yılında yüzde 17,8 artışla 15 bin 325 dolar olarak gerçekleşmiştir. Yıl sonu OVP tahminimiz ise 17.748 dolar olarak belirlenmiştir.
IMF Küresel Ekonomik Görünüm verilerine göre cari fiyatlarla satın alma gücü paritesine göre ülkemiz 2024 yıl sonu itibarıyla Avrupa’nın en büyük 5. ekonomisi konumundadır. IMF tahminlerine göre Türkiye’nin, 2025 yılı sonunda, (satın alma gücü paritesine göre) dünyanın 11., Avrupa’nın 4. büyük ekonomisi olması beklenmektedir."
"2026 yılında ihracatın 282 milyar dolar, ithalatın 378 milyar dolar olması öngörülüyor"
Bolat, Orta Vadeli Program hedeflerine dair şöyle konuştu:
"2026 ve 2028 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program çerçevesinde Türkiye markasının bilinirliğini artırmak, pazar çeşitlendirmesiyle yeni pazarlara ulaşmak ve mevcut pazarlardaki konumumuzu güçlendirmek için yeni ticaret anlaşmalarının müzakere edilmesine yönelik ticaret diplomasisi araçlarımızı daha etkin şekilde kullanacağız. Yeşil ve dijital dönüşüm politikalarıyla, ihracatçılarımızın uluslararası düzenlemelere uyumunu ve küresel rekabet gücünü artıracağız. Bu kapsamda, ihracatçımızı karbon maliyetlerine karşı yeni finansman destekleriyle koruyacağız. Program kapsamında, ekonomik büyümenin 2026’da yüzde 3,8’e, 2028 yılında ise yüzde 5,0 seviyesine, kişi başına gelirin 2026 yılında 621 dolardan 20.987 dolara yükselmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, 2026 yılında ihracatın 282,0 milyar dolar, ithalatın 378,0 milyar dolar olması öngörülürken, program sonu olan 2028 yılında ise ihracatın 308,5 milyar dolara yükselmesi beklenmektedir."
Bolat, Suriye'de yaşanan güncel gelişmeler çerçevesinde bölgede bulunan gümrük kapılarını yenilemeyi planlıdıklarını belirtti.
"2 Mayıs 2024'ten bu yana İsrail ile ticaret sıfırdır"
Bolat, şunları kaydetti:
"İsrail’in Gazze-Batı Şeria-Lübnan ve Suriye’ye yönelik saldırganlığına ve Gazze’deki yıllardır süren soykırımına karşı ülkemiz, Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, diplomasi, ticaret, hukuk, sağlık ve insani yardımlar alanında mücadeleyi dünyada en önde veren ülkedir. Bu gerçek, başta Filistinliler, Filistin hükümeti, bütün İslam dünyası ve vicdanı olan diğer ülkeler ve halkları tarafından takdirle karşılanmaktadır.
2 Mayıs 2024’te hükümetimizin aldığı kararla, Türkiye’den İsrail’e bütün ürün gruplarında ihracat, ithalat, transit ticareti tamamen durdurduk. Gümrüklerde ve serbest bölgelerimizde İsrail ile ticaret işlemi yapılamaz. 2 Mayıs 2024’ten bu yana İsrail ile ticaret sıfırdır. Bu veriler, Ticaret Bakanlığı gümrük verileri ve TÜİK verileriyle sabittir.
Buna ilaveten, Filistin Hükümeti’nin Türkiye ile ticaret yapma isteği karşısında, 7 Haziran 2024’te yapılan 'Türkiye-Filistin Devleti Protokolü' uyarınca, 7 Haziran 2024 tarihinden itibaren tamamen Filistin hükümeti aracılığıyla talep edilen ihtiyaçların karşılanmasına yönelik özgün bir kontrollü ticaret mekanizması geliştirdik. Bu kapsamda, 2025 yılının ilk 10 ayında Türkiye’den Filistin’e yapılan ihracatın toplam tutarı 437 milyon dolardır. Bu rakamlar Ticaret Bakanlığı gümrük verileri ve TÜİK verileriyle sabittir.
'Türkiye sanki halen İsrail’e ihracat yapıyormuş' algısı oluşturmaya yönelik ithamlar yanlıştır. İsrail’in saldırganlığına karşı, masum Filistinliler için bütün dünyanın takdir ettiği haklı ve onurlu mücadeleyi yapan ülkemizi yıpratmak gayesiyle yapılan bu ithamlar, saldırganlık ve katliam yapan İsrail’in çıkarlarına hizmet etmektedir.
Gazze’de Cumhurbaşkanımızın mimarlarından biri olduğu ateşkes anlaşmasından memnuniyet duyduğumuzu ve ülkemizin Filistinli mazlumların korunması için aldığı sorumluluk ve önemli rolden gurur duyduğumuzu belirtmek istiyorum. Bizler, anlaşmanın harfiyen uygulanmasının yakın takipçisi olacağız. Hayatını kaybeden Filistinli kardeşlerimize bir kez daha Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum."
"Bugün itibarıyla 2 milyon 285 bin esnafımız var"
Esnaf ve sanatkâr sayısındaki artış olduğunu belirten Bolat, "Türkiye genelinde, 2005 yılında 1,8 milyon esnafımıza hizmet verilmekte iken bugün itibarıyla 2 milyon 285 bin esnaf ve sanatkâr ile 979 meslek odasına, 82 birliğe, 13 federasyona ve konfederasyona hizmet vermekteyiz" dedi. Bolat, esnaf ve sanatkârlara desteğe dair şu bilgileri paylaştı:
"Ayrıca, esnaf ve sanatkârlarımızı sıfır faizli işletme kredileri ve yüzde 50 faiz indirimli yatırım kredileri ile de desteklemeye devam ettik. 2002'de sadece 5 bin lira olan esnaf kredisi limitini, işletme kredilerinde 1 milyon, yatırım kredilerinde ise 2,5 milyon liraya yükselterek önemli bir artış sağladık. Bununla da kalmayıp faiz oranını yüzde 25'e düşürdük, kredi başvuru süresini yarıya indirdik (3 aya) ve geri ödeme vadelerini 48 aya kadar uzatarak esnafımıza her alanda büyük kolaylıklar getirdik. İlaveten, ikinci el araç alımlarını yatırım kredisi kapsamına aldık ve kooperatiflerin çalışma bölgelerine yönelik olarak, esnaf ve sanatkârlarımızın lehine düzenleme yaptık."
Bolat, gümrükler muhafaza ve kaçakçılıkla mücadele faaliyetlerine ilişkin olarak şunları söyledi:
"Tüm gümrüklerimizde ve ülke genelinde kaçakçılıkla mücadelemizi azim ve kararlılıkla sürdürüyoruz. 2025 yılında gerçekleştirdiğimiz çalışmalar sonucu yapılan yakalamaların miktarında önemli artış kaydettik. Gümrükler muhafaza birimlerimizin gayretleri sonucunda, 40 milyar 118 milyon TL değerinde 30,1 ton uyuşturucu madde ve 48 milyar 949 milyon TL değerinde kaçak ticari eşya olmak üzere toplamda 89 milyar 77 milyon TL değerinde kaçak eşya ve narkotik madde ele geçirdik. Buna ilaveten, Dünya Gümrük Örgütü tarafından da bölgesel eğitim merkezi olarak tanınan Köpek Eğitim Merkezimiz; her yıl yeni sistemler ekleyerek geliştirdiğimiz Komuta Kontrol Merkezimiz; yine Gümrük Muhafaza Kriminal Laboratuvarımızayrıca gurur vesilemiz."
"2026 yılı bütçesi toplam 76 milyar 251 milyon 159 bin TL'dir"
Bolat, "Ticaret Bakanlığı'mızın sizlere takdim olunan amaç ve faaliyetleri doğrultusunda kullanılmak üzere, 2026 yılı bütçesi toplam 76 milyar 251 milyon 159 bin TL’dir. Ticaret Bakanlığına ayrılmış olan bu ödenek sayesinde paydaşlarımızla iş birliği içinde 'kapsayıcı ve kalıcı refah artışını' sağlamak üzere yatırım, üretim, ihracat ve istihdam eksenindeki politikaları kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz" dedi.