7 Haziran sabahı sandığa giden seçmenin oylarıyla sandıktan hiç kimsenin beklemediği sonuçlar çıkmıştı: AK Parti yüzde 40,8, CHP yüzde 24,9, MHP yüzde 16,2 ve HDP yüzde 13,1…
7 Haziran ve 1 Kasım arasında yaşananlar
7 Haziran: HDP’nin yüzde 13’ün üstünde oy aldığı seçimlerin sonucunda hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı. AK Parti 258, CHP 132, MHP ve HDP 80 milletvekili çıkardı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli koalisyona kapılarını kapattı.
11 Haziran: Erdoğan’la CHP’nin önceki genel başkanı Deniz Baykal sürpriz şekilde görüştü. Baykal görüşmeyi ‘en yaşlı Meclis üyesi’ olması nedenine dayandırsa da ardından AK Parti’nin izleyeceği yola dair tartışmalar başladı. Bahçeli ”HDP’yle AKP koalisyon kursun” derken, CHP, Bahçeli’yi ikna etmeye çalıştı.
18 Haziran: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Bahçeli’yi ”Gel sen başbakan ol” diye çağırdı. Bahçeli buna sert tepki gösterip kapıları bir kez daha kapattı.
1 Temmuz: Meclis açıldı ve başkan seçimi başladı. CHP’nin adayı Deniz Baykal olurken, karşısındaki AK Partili İsmet Yılmaz’la yarıştı. Bahçeli son turda ‘geçersiz oy’ vereceklerini belirtince AK Partili Yılmaz Meclis başkanı seçildi. Bahçeli’nin stratejisi tartışılmaya başladı.
Erdoğan hükümeti kurma görevini, cumhurbaşkanı seçildikten sonra AK Parti’nin başına getirdiği Ahmet Davutoğlu’na verdi. Davutoğlu, CHP’yle yürütülen görüşmelere ‘koalisyon görüşmeleri’ demek yerine ‘istikşafi görüşme’ adını verdi.
17 Temmuz: Erdoğan, AK Parti ve HDP’lilerin katılımıyla açıklanan 10 maddelik ‘Dolmabahçe Mutabakatı’nı tanımadığını açıkladı. Çözüm süreci ‘buzdolabına’ kaldırıldı.
20 Temmuz: Erdoğan’ın ‘Dolmabahçe’ açıklamasından üç gün sonra Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde bulunan Amara Kültür Merkezi’nde bir araya gelen ve Suriye’de IŞİD ablukasındaki Kobani’ye insani yardım götürmek isteyen gençler IŞİD bombacısının hedefi oldu. Katliamda 33 kişi hayatını kaybederken, en az 100 kişi de yaralandı. Hayatını kaybedenlerin cenazeleri Türkiye’nin farklı kentlerinde kitlesel törenlerle toprağa verildi.
22 Temmuz: Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde iki polis memuru yaşadıkları evde başlarından vurularak öldürülmüş halde bulundu. Cinayetleri PKK önce kendilerine bağlı ‘Apocu Fedailer’ adlı bir grubun işlediğini açıklasa da daha sonra olayla ilgisi olmadığını açıkladı. İlerleyen yıllarda bu cinayetlere ilişkin yargılananlar beraat etti, dosya faili meçhul kaldı. Bu cinayetler çözüm sürecini bitiren cinayetler olarak da tarihe geçti. Soruşturmada yer alan çok sayıda isim daha sonra ‘FETÖ’ soruşturmalarında yargılandı.
23 Temmuz: Davutoğlu imzasıyla PKK ve IŞİD’e yönelik operasyonlar başlatıldı. Kuzey Irak’a savaş uçaklarıyla bombardımanlar düzenlendi.
26 Temmuz: PKK ateşkes için ”Fiilen sona ermiştir” diye açıklama yayımladı. PKK saldırılara yeniden başlarken, bir binbaşı hayatını kaybetti.
29 Temmuz: Cumhurbaşkanı Erdoğan, çözüm sürecinin tamamen sona erdiğini açıkladı.
4 Ağustos: Dönemin HDP eş genel başkanı Selahattin Demirtaş ”PKK silah bırakmalı, hükümet operasyonlara son vermeli” dedi. Çağrılar karşılık bulmadı. HDP, PKK’yla ‘arasına mesafe koymamakla’ suçlandı.
29 Temmuz: Cumhurbaşkanı Erdoğan, çözüm sürecinin tamamen sona erdiğini açıkladı.
4 Ağustos: Dönemin HDP eş genel başkanı Selahattin Demirtaş ”PKK silah bırakmalı, hükümet operasyonlara son vermeli” dedi. Çağrılar karşılık bulmadı. HDP, PKK’yla ‘arasına mesafe koymamakla’ suçlandı.
10 Ağustos: Şırnak Halk Meclisi, ‘öz yönetim’ ilan etti. Erdoğan bu açıklamaya sert çıkarak “Bu açıklamayı kimler yapıyorsa ağır bir bedel öderler” dedi.
12 Ağustos: Türkiye’yi derinden etkileyecek çatışmaların şehir merkezlerine taşındığı sürecin ilk adımları atıldı. KCK ”Demokratik özerklik ilan ettik’ diye açıklama yayımlarken, çok sayıda ilde de bu yönde girişimler oldu.
26 Ağustos: Gerilim devam ederken, hükümet kurma çabaları sonuçsuz kaldı. 26 Ağustos’ta seçimlerin yenilenmesi kararı alındı. Bu Türkiye siyasi tarihine bir ilkti. 1 Kasım’da seçimlerin yenilenmesi kararı verildi.
7 Eylül: Seçim kararının ardından çatışmalar ve saldırılar şiddetini artırdı. Dağlıca’daki PKK saldırısında 16 asker hayatını kaybetti.
8 Eylül: Iğdır’daki PKK saldırısında 13 polis hayatını kaybetti. Türkiye’nin dört bir yanında HDP binalarına yönelik saldırılar düzenlendi. HDP Genel Merkezi’ne saldırıldı, binanın ilk iki katı ateşe verildi.
10 Ekim: Çatışmaların şiddetlenmesinin ardından Ankara’da bir araya gelen çok sayıda sivil toplum örgütü ve siyasi parti barış mitingi düzenlemek istedi. Miting başlamadan iki ayrı noktaya IŞİD bombayla saldırdı; Türkiye tarihinin en kanlı katliamlarından biriydi. Ankara Garı önündeki bu saldırıda 102 kişi yaşamını yitirdi. Davutoğlu, katliam için IŞİD’le birlikte PKK’yı da işaret etti. Katliam sonrası katıldığı bir canlı yayında ”Ankara’daki terör saldırısı sonrasında anket yaptık ve kamuoyunun nabzını tutuyoruz oylarımızda bir yükseliş trendi var” sözleri bugün bile hatırlanıyor.
20 Ekim: Davutoğlu yine konuştu. 90’lı yıllarda faili meçhul cinayetler ve JİTEM’le özdeşleşen ‘Beyaz Toros’ları hatırlattı: ”AK Parti giderse beyaz Toroslar gelir.”
1 Kasım: Yenilenen seçimlerde AK Parti, yüzde 49,5 oy ve 317 milletvekiliyle sandıktan tek başına iktidar çıktı. HDP’yse seçim barajını kıl payı aştı ve yüzde 10,7 oy aldı. CHP oylarını yüzde 25,3’e çıkarırken, MHP’nin oyları yüzde 11,9’a geriledi.
Çözüm süreci sona erdi
7 Haziran seçimleri sonrasındaki en önemli gelişmelerden biri, 2009 yılında "Oslo görüşmeleri"ne temeli atan ve zaman zaman kesintilerle devam eden Kürt sorunu konusundaki "çözüm süreci"nin de noktalanması oldu.
HDP çözüm süreci sırasında kurulmuş ve hükümet ile PKK’nın hapisteki elebaşı Abdullah Öcalan arasında yürütülen müzakerelerde arabulucu rolü üstlenmişti.
Fakat bu seçimlerden sonra siyasi atmosfer tamamen değişti.
Güneydoğu Anadolu’da çatışmalar, sokağa çıkma yasakları, bombalı saldırılar oldu.
Temmuz'da Suruç saldırısı ve ardından iki polisin cinayeti, “çözüm sürecinin fiilen bitişi” olarak yorumlandı.
29 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, çözüm sürecinin tamamen sona erdiğini açıkladı.
