Birleşmiş Milletler’in 80’inci genel kurulu ABD’de yapılıyor. İsrail, Gazze’ye saldırılarını sürdürürken BM Genel Kurulu öncesinde ve toplantı sırasında, 10 ülke Filistin Devleti'ni tanıdı. İngiltere, Kanada, Avustralya’nın peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Filistin’i devlet olarak tanıyan ülkeler merak ediliyor. Türkiye, Filistin'i 1988 yılında tanıyan ilk ülkelerden birisi olmuştu. Peki Filistin’i hangi ülkeler devlet olarak tanıyor? İşte, detaylı bilgiler..
Filistin’i hangi ülkeler devlet olarak tanıyor?
Türkiye Filistin'i 1988 yılında ilk tanıyan ülkelerden birisi oldu. Birçok bölge ülkesi bu yıl tanıma kararı aldı ve sonra, batılı olmayan birçok devlet de 1990, 2000 ve 2010'lı yıllarda tanıma kararını açıkladı.
İsrail-Filistin çatışmasını çözme girişimi olarak , İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında 1993 ve 1995 yıllarında Oslo Anlaşmaları imzalandı ve Gazze Şeridi'nde ve Batı Şeria'nın yaklaşık yüzde 40'ında Filistin Yönetimi kuruldu. İshak Rabin'in suikastından ve Binyamin Netanyahu'nun iktidara gelmesinden sonra , İsrail ile Filistin yönetimi arasındaki müzakereler tıkandı ve bu da Filistinlilerin Filistin Devleti'nin uluslararası alanda tanınmasını talep etmesine yol açtı. İsrail bu tanınma talebini engellemek için bir dizi girişimde bulundu.
Filistin Devleti, 2011 yılında UNESCO'ya kabul edildi . 2012 yılında, 138 BM üye devletinin kabul etmesiyle BM Genel Kurulu'nda gözlemci devlet olarak kabul edildi . Filistin Yönetimi, resmi olarak her türlü amaç için "Filistin Devleti" adını kullanmaya başladı. Aralık 2014'te Uluslararası Ceza Mahkemesi , Filistin'i bir devlet olarak tanıdı.
Aradan geçen süre içinde önemli devletler Filistin Devleti'ni tanımaya başladı.
2024 yılında ise, Barbados, İrlanda, Jamaika, Norveç ve İspanya da dahil olmak üzere daha fazla Avrupa ve Karayip ülkesi Filistin devletini tanımıştı.
Filistin, 15 Kasım 1988’de bağımsızlığını ilan etmesinin ardından, zaman içinde, Birleşmiş Milletler üyesi 193 ülkenin 147’si tarafından tanınmıştı. 7 Ekim 2023 tarihinden itibaren ise Barbados, Jamaika, Trinidad ve Tobago, Bahamalar, İrlanda, Norveç, İspanya, Slovenya, Ermenistan ve Meksika Filistin’i tanıma kararı almıştı.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda da Filistin Devleti'nin tanınmasına yönelik açıklamalar damga vurdu. İsrail'in Gazze operasyonu sürerken Filistin Devleti'nin tanınması önemli bir karar ve mesaj haline geldi.
Toplantıdan günler öncesinde, Fransa, İngiltere, Kanada, Avustralya, Belçika, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Andorra ve San Marino'nun New York'ta yapılacak toplantıda, tanıma kararlarını açıklayacağına yönelik yorumlar yapılmaya başladı. Bu yorumlar doğrulandı.
Zirveden kısa süre önce, İngiltere, Avustralya, Portekiz, Kanada, zirve sırasında ise Fransa, Monako, Lüksemburg, Belçika, Malta ve Andorra tanıma kararlarını açıkladı.
İngiltere'nin kararını, zirve öncesinde Başbakan Keir Starmer açıklamıştı.
Batı Şeria’daki Filistin topraklarını işgal ederek 7 Ekim sonrasında bölgeye yönelik şiddetini iyice artıran katil İsrail söz konusu ülkeleri Filistin’i tanıma kararından alıkoymak için Batı Şeria’yı ilhakla karşılık verebileceği mesajını yineliyordu.
ABD yönetimi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Batı Şeria'yı ilhak planına açıktan karşı çıkmadı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Avrupa hükümetlerini ve diğer ülkeleri, atacakları tanıma adımı konusunda "uyardıklarını" belirterek, bu ülkelerin Netanyahu hükümetinden sert karşılık alabileceklerini söylemişti. Bu tehdit ve uyarılar ise karşılık bulmadı.
Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde düzenlenen "Filistin Meselesine Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi Konulu Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferansı" kapsamında konuşan Fransa Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Filistin Devleti'ni tanıdıklarını duyurdu.
Macron açıklamasında, Filistin Devleti’ni tanımak için daha fazla bekleyemeyeceklerini belirterek, “Hepimizi tarihimizle birlikte bunu takip ettik. Fransa bugün Filistin devletini tanımaktadır. Hakikat şu ki; hepimizin bir sorumluluğu var. 7 Ekim’de İsrail halkının tarihindeki en kötü terör saldırısını gördük” dedi.
Fransa'nın tanıma kararından birkaç saat önce, ülkenin Lyon, Nantes, Stains ve Saint-Denis’in olduğu 21 belediyesinde, İçişleri Bakanlığının yasağına rağmen binalarına Filistin bayrağı asılmıştı.
Kanada Başbakanı Mark Carney de temmuz ayında yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki uygulamalarını kınayarak, BM Genel Kurulunda Filistin’i “devlet” olarak tanıyacaklarını bildirmişti.
Başbakanlık Ofisinden 16 Eylül’de yapılan yazılı açıklamada ise Carney’in bu niyetini yinelediği ve tanıma kararının “2026’da Hamas’ın herhangi bir rol almayacağı genel seçim düzenlenmesi, gerekli reformların yapılması ve Filistin’in silahsızlandırılmasına” dayalı olduğu ifade edildi.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese de ağustosta yaptığı kabine toplantısı sonrasında ülkesinin Filistin Devleti’ni tanıma kararı aldığını duyurdu.
